Wat tijdens de oorlogsjaren begon als één van de vele kermiskoersen in de schaduw van de plaatselijke kerktoren, is anno 2009 uitgegroeid tot een semi-klassieker, 1.1 categorie op de UCIkalender.
Door de Duitse bezetting werden tijdens de Tweede Wereldoorlog de meeste internationale wielerwedstrijden, zoals de Tour de France, niet gereden. Lokale organisatoren doken in het gat en begonnen met kermiskoersen. Zo ook in Nokere, waar in 1944 de Grote Prijs Jules Lowie van start ging. Nokeraar Lowie was toen al jarenlang een begenadigde coureur, die zowel in de Ronde van Frankrijk, als in de klassiekers had meegestreden voor de bloemen. Als neo-prof werd hij in 1935 meteen 7de in de Ronde van Vlaanderen en 5de in de Tour (3de in het bergklassement). In 1938 eindigde hij in la Grande Boucle als 7de. Datzelfde jaar won hij Paris- Nice. In Paris-Roubaix van 1943 reed hij als eerste de vélodrome binnen, maar sneuvelde op een leeglopende tube achter Marcel Kint. Niet slecht voor een klein, gedrongen rennertje uit een al even klein, maar fijn dorpje. In Nokere werd in 1938 een fanclub opgericht, waaruit op Nieuwjaarsdag 1944 de vereniging 't Levende Sport werd geboren. Haar doel: de organisatie van een jaarlijkse wielerwedstrijd voor profs.
Op 26 april 1944 - vier maanden vóór de bevrijding van onze regio - schreven 82 renners zich in voor de allereerste editie. Bestuurslid August De Baere: "Toen wereldkampioen Marcel Kint ons belde om te vragen wat hij als startpremie in Nokere kon krijgen, moesten we hem antwoorden: "Niets". Toch kwam hij aan den départ ... en won. Het jaar daarop mocht niemand minder dan dé Flandrien bij uitstek, Albéric Schotte, de lauweren in ontvangst nemen (zie foto). In 1946 kwam Jules Lowie als vijfde over de eindmeet van zijn eigen Grote Prijs; het jaar daarna zou hij na een zware val de fiets aan de wilgen hangen. Bij het tienjarig jubileum in 1953 kwamen diverse personaliteiten naar Nokere afgezakt, o.a. Karel Van Wijnendaele, de stichter van de Ronde van Vlaanderen, en Jules Lowie himself'. De aanleg van de macadamweg tussen de Konijntjes en den Nieuwhoek verhinderde de organisatie van de wedstrijd in 1959.
Op 2 augustus 1960 overleed Jules Lowie. Hij werd amper 46 jaar ... . Na onenigheid in 't Levende Sport het jaar voordien nam in 1963 een nieuwe bestuursploeg, Nokere Sport, de fakkel over. Jaak De Boever won in 1966: "Op het fietspad naast de kasseiweg tussen Wortegem en Nokere kon ik in mijn eentje het tempo opdrijven. Jean Stablinsky, de oud-wereldkampioen, sakkerde en smeekte om hulp om het gat dicht te rijden. Het was verloren moeite". Rik Van Looy ontbreekt op de erelijst; toen hij in 1969 op weg was naar een bijna zekere zege, werd hij uit de koers gezet, omdat hij van ploegmaat Henri 'Ritten' De Wolf een wiel had aangenomen. Stoute tongen beweren dat Eddy Merckx ooit vóór café 't Handelshuis aan de start stond. Dat is een fabeltje. Wel waar is dat zijn fameuze Bruine Garde, de Molteni's, o.a. in 1971 op het appel waren. Toen won Eddy's eerste luitenant, Herman Van Springel. Een jaar later kwam Roger De Vlaeminck naar Nokere, maar Tony Houbrechts ging met de zegezoenen lopen. De deelname van Tourwinnaars Lucien Van Impe (meerdere keren), Bernard Thévenet (1976 en 1977), Bernard Hinault (1980) en Greg Lemond (1983) waren historische momenten. 64 inschrijvingslijsten leveren trouwens nog verrassende namen op van ronderenners en buitenbeentjes, die men niet meteen in Nokere verwacht: Portugees Tourlegende Joaquim Agostinho (1983), zesdaagsenkoning Danny Clark (1985), de Hollandse berggeiten Erik Breukink en Peter Winnen (1987), Johan Bruyneel, die als sportdirecteur later 9 keren de Ronde van Frankrijk zou binnenhalen (1988) en de betreurde Frank Vandenbroucke (2006 en 2009).
In 1999 werd Nokere Koerse een internationale 1.4 UCI-wedstrijd. Sinds 2000 gaat het van start op de Markt te Oudenaarde. Daardoor wijzigde het parcours; wanneer de renners nu voor het eerst de Nokerse kasseien trotseren, hebben ze al 45 km. achter de wielen. In 2002 werd de koers op de UCI-kalender opgewaardeerd naar 1.3. In 2005 promoveerde het tot 1.1. Kruishoutems Mooiste was van in het begin een succes met serieuze kleppers aan de start (www.nokerekoerse.be, zie: palmares). De namen van vele winnaars doen nu nog een belletje rinkelen, ook bij de jongere wielerliefhebbers. Een greep uit de rijke zegelijst: 'Zwarte Arend' Marcel Kint (1944), 'IJzeren' Briek Schotte (1945), 'Tic Tac Pontiac' Wim Van Est (1952), Arthur 'El Toro' Decabooter (1958 en 1965), Kruishoutemnaar en Vuelta winnaar Frans De Mulder (1963), huidig adjunct-koersdirecteur Jaak De Boever (1966), dubbel Ronde van Vlaanderen winnaar Walter Godefroot (1967), 'Monsieur Bordeaux-Paris' Herman Van Springel (1971), tweevoudig wereldkampioen Freddy Maertens (1974), wereldkampioen Gerrie Knetemann (1981), pistier Etienne De Wilde (1987), olijke Jo Planckaert (1995), 'three times (and) a lady' Hendrik Van Dijck (1996, 1997 en 2000), spurtbom Leon Van Bon (2007), en tenslotte Olympisch en wereldkampioen ploegenachtervolging op de baan Graeme Brown (2009).
Nokere Koerse heeft steeds de grote massa aangesproken. Vroeger verleenden tal van fabrieken hun werknemers een dagje vrijaf, landbouwers gaven er elkaar rendez-vous. Het inkomgeld bedroeg 10 fr. Nu is dit 5 euro, wat nog steeds een habbekrats is. Op de flanken van de Poggio van Nokere staan de toeschouwers - rijen dik en pintje in de hand - de renners luidkeels aan te moedigen. De dorstige kelen lopen vol, de tapkranen leeg. Braadworsten geuren, bookmakers roepen, coureurs wroeten. Het samengaan van sportieve hoogstandjes, commerciële contacten en volksvermaak - dit alles op mensenmaat - is een garantie voor blijvend succes.
Op naar de 65ste editie!