Welkom!

Te Lozer, te Wannegem en te Lede bevinden de begraafplaatsen zich bij de kerk. Op de Marolle en in Kruishoutem niet.

De dodenakker rond de toenmalige Sint-Eligiuskerk te Kruishoutem werd in 1848 verplaatst naar de hoger gelegen locatie achter de dekenij, omdat de bodem in het centrum zodanig drassig was dat ‘in het maeken der grafsteden dikwyls geraemten zich hebben vertoont en opgeleverd waer het vleesch van de beenderen maer gedeeltelyk was afgerot’. Op de Marolle is er geen kerkhof, omdat de Paters Passionisten er pas in 1926 kwamen en de wijk geen afzonderlijke parochie werd.

Maar Nokere, dat is een geval apart. Daar merkt men immers dat er omheen de Sint-Ursmaruskerk vroeger wel degelijk een necropolis is geweest. Aan de linkerzijde (kant Hovebroekweg naar de Nocra toe) is er immers nu nog een kerkhofmuur en -haag. De laatste rustplaats van vele Nokeraars is een grasveld geworden.

Links: de begraafplaats ter rechterzijde van de Sint-Ursmaruskerk in 1945. Rechts: de achterzijde van de kerk in 1948. De kerkhofmuur liep toen nog door tot achter de kerk. De muur is nu grotendeels vervangen door een haag (archief Edwin De Borggraeve).

Waarom werd het kerkhof van onder de schaduw van de kerktoren weggehaald? Was er oversterfte, zodat er plaatsgebrek ontstond binnen de kerkhofmuur? Werd de funeraire site m.a.w. te klein? Neen dus; de verklaring moet niet daar worden gezocht. Vanaf 1971 begon men de Nokerse aflijvigen ter aarde te bestellen een paar honderd meter verder, op het einde van de Hovebroekweg. Vanaf dan werden ook zerken en lijkkisten van de begraafsite rond de kerk naar daar overgebracht. Maar wat nu te doen met het vrijgekomen terrein rondom de kerk? Als we er 's een parking voor Koning Auto van zouden maken, dachten de Nokerse bestuurders. Bij de Dienst Monumenten en Landschappen dacht men er echter anders over. Het gemeentebestuur kreeg geen fiat. In 1978 werd rondom de kerk gras ingezaaid. Hier en daar verwijst een grafkruis nog naar het kerkhof van weleer (info bij: KINDS Lieven, Acht eeuwen Nokere, uitgave in eigen beheer, 1996, p.61).

115 jaar geleden was het ook al gevaarlijk op de openbare wegen: “Aalter - Een persoon van Cruyshautem heeft met zynen motocycle den velocipedist De Keyser, van Vynckt, overreden en zelf kneuzingen bekomen. De Keyzer zal misschien zijn oog kwijt zijn. Zij reden naar de koers te Beernem.” (Het Nieuws van den Dag - 06.06.1906).

De Stichting Veranneman was een internationaal centrum voor moderne beeldende kunst. Het museum werd in 1974 op een heuvelrug tussen Nokere en Kruishoutem geopend. U kon er werken bewonderen van o.a. Appel, Landuyt, De Kooning, Permeke, Christo, Minne, Vasarely, Wünderlich, Botero, Dali, Picasso, Raveel, enz … Emiel Veranneman was een neef van Constant Permeke. Hij studeerde architectuur aan Sint-Lucas te Gent en binnenhuisarchitectuur aan het Hoger Instituut ter Kameren te Brussel. Hij was meubelontwerper, kunstverzamelaar en -handelaar. Hij vestigde zich in 1957 te Kruishoutem, waar hij in 2003 overleed.

Links: het echtpaar Veranneman in 1974 bij de bouw van het museum (copyright: ‘Emiel Veranneman. 50 jaar meubelcreaties.’, uitgave Gemeentekrediet, 1994). Rechts: het actuele SONS-museum (copyright website gemeente Kruisem).

De site werd overgenomen door Dirk Vanderschueren (van Group Cortina) en gerenoveerd tot het schoenenmuseum ‘SONS’, ‘Shoes or no shoes’, dat de deuren opende in de zomer van 2009. De bezoeker kan er schoenen, laarzen, sandalen e.d. bewonderen van de meest diverse etnische culturen en volkeren, gaande van de eerste geschoeide voetstappen van de mens (12.000 jaren oud ) tot heden. Ook schoenen van beroemdheden (Michael Jackson, Liza Minelli, Geri Halliway, alias Ginger Spice Girl) en van internationale artiesten (o.a. Panamarenko) die er op vraag van SONS een artistieke touch aan gaven, kregen er een plaats.

Een bezoek aan dit uniek museum is een must. Voor een kennismakingsfilmpje, zie: https://focus-wtv.cdn01.rambla.be/Tsbbc/TLgQF6tTc_or_720.mp4. Gezien corona is reservatie noodzakelijk. Zie: www.shoesornoshoes.com.

Godefroid Boulez (1749-1829) woonde als burgemeester van Waregem in een statige herenwoning in de (huidige) Stormestraat. Generatiegenoot Alphonse Baut de Rasmon (1756-1833) woonde als burgemeester van Wannegem-Lede in het kasteel dat hij er in 1785-1786 had laten bouwen. Wellicht kenden beide heren van stand elkaar vanuit hun bestuurlijke functie. Zekerheid hierover is er niet.

Links: voorgevel kasteel Wannegem-Lede. Rechts: detail - Baron Baut de Rasmon met één van zijn werklieden (copyright foto’s Hugo Maertens).

Notaris Ferdinand Storme (1780-1860), schoonzoon van Boulez, die hem tevens opvolgde als Waregems burgemeester, betrok in 1813 de patriciërswoning. Het was wellicht Storme die het herenhuis liet renoveren en in zijn kabinet wandschilderingen liet aanbrengen. De datering laat zich situeren vóór 1825. Dergelijke muurdecoratie was een modeverschijnsel in de 19^de eeuw, ook in Kruishoutem overigens (dekenij Kruishoutem, pastorie Lozer en herenhoeve ’t Kleinhof in Wannegem-Lede - deze drie evenwel van iets later, medio 19^de eeuw). Welke connectie notaris Storme met Baut de Rasmon had, blijft onduidelijk. Had Storme met zijn schoonvader het kasteel te Wannegem-Lede bezocht en was hij dermate onder de indruk dat hij het als motief koos voor het ornament van zijn notarispraktijk? Wie was trouwens de kunstenaar? Het blijven vraagtekens.

Links: achtergevel van het kasteel van Wannegem-Lede met het kasteelpark, afglooiend naar de eengemaakte vijver met eilandtempeltje. Rechts: detail boottochtje op de vijver (copyright foto’s Hugo Maertens).

Het herenhuis in de Stormestraat te Waregem ging in 1991 onder de sloophamer voor een commercieel pand. De wandschilderingen werden verwijderd, geconserveerd en gerestaureerd in de Antwerpse academie. Sinds 1993 zijn ze in beheer van de Koning Boudewijnstichting. Navraag in maart 2021 te Waregem leidde tot de verrassende vaststelling dat niemand er weet wat er sindsdien is gebeurd met dit historisch erfgoed.