Welkom!

… op de website van Hultheim, de heem- en geschiedkundige kring van Kruishoutem. Hier vindt u heemkundige en historische updates over Kruishoutem, de Marolle, Lozer, Nokere, Wannegem en Lede. De laatste info staat bovenaan, voor de oudere verslagjes scrolt u naar beneden.

 

Het 22ste jaarboek van de Kruishoutemse Heem- en Geschiedkundige Kring Hultheim komt eraan. De artikels worden u de komende dagen en weken gepresenteerd via flyers aan huis, facebook, onze website, XM Info en pers. We kunnen alvast verklappen dat o.a. een Kersoudemse limonadefabrikant, pastoors en meiden in de 17de eeuw, de lokale geschiedenis van de sterke arm der wet, het directeurshuis van de verdwenen pannenbakkerij in de Colijnstraat, de eerste Kruishoutemse parlementair zonder blauw bloed, trompettende muzikanten op een velo en toffelierhuizen aan bod komen.

 Wedstrijd ex 1   Wedstrijd ex 2

                                                                                   (foto’s Carl Delacauw)

N.a.v. het 22ste jaarboek lanceert Hultheim weer een wedstrijd. De vraag is dubbel:

  • Waarvoor werd het voorwerp hierboven (waarvan je 2 exemplaren ziet) vroeger gebruikt?
  • Wat is de benaming ervan?

Stuur een mail vóór 1 december aanstaande naar bestuurslid Martin De Milt via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. met in het onderwerp ‘wedstrijd’ en in de mail naam, adres en de antwoorden op de twee vragen. Bij meerdere, juiste antwoorden vist de (meestal) onschuldige seniorenhand van onze erevoorzitter Raoul De Bel drie winnaars uit de bokaal. Ze ontvangen een gratis exemplaar van het jaarboek 2023 en worden verwittigd vóór de voorstelling ervan (op vrijdag 8 december om 20u00 in CC De Mastbloem). Bij gebeurlijke voorinschrijving wordt het bedrag op hun rekening teruggestort.

 

Voorinschrijven voor het jaarboek 2023 kan inderdaad nu al: 28€/boek op rekeningnummer BE05 0682 3409 4975 met vermelding aantal boeken + naam, voornaam en adres. Verzending per post: + 10€. Voor 50€ ben je Hultheims gewaardeerd beschermlid en krijg je uiteraard het boek, met aparte vermelding in boek en op de website.

Vroeger had zowat elk dorp zijn bierbrouwer. Deze verdwenen toen de markt werd ingenomen door grootschalige industriële brouwerijen. De laatste decennia maken we dan weer een omgekeerde tendens mee met meer aandacht voor de lokale, pittige biertjes.

Brouwerij Tsjoen wannegem   Cafe De gans Huise

Links: het huis en bijgebouwen van de brouwerij T’sjoen te Wannegem. Rechts: het vroegere café De Gans te Huise (foto’s Edwin De Borggraeve).

In 2014 bezocht interviewer Jacques Callens met cineast Jean-Pierre De Ruyck en audio- en beeldmonteerder Julien Goethals de laatste telg van de brouwersfamilie T’sjoen te Wannegem. Leon gaf ter plekke tekst en uitleg over de geschiedenis van de familiezaak. De heren brachten vervolgens een bezoekje aan Café Het Stropke om er gezellig na te kaarten over het bier van vroeger. Vandaar trokken Jacques, Jean-Pierre en Julien naar Huise om er meer te vernemen over de vroegere mouterij en brouwerij Snoeck. Ook daar belandden ze in een lokale estaminet, De Gans, waar Hein Snoeck ze op zijn eigenste wijze introduceerde in de geheimen van een goed getapt of geschonken biertje, vroeger en nu.

U kijkt naar twee pareltjes heemkundig brouwgoed van hoge gisting. Santé! Voor de beide films, klik hier.

PS - de film over mouterij/brouwerij Snoeck vangt aan in stilte tot uiteraard de interviews (na 1'50").

Familiegraf della faye   Familiegraf della faye 2

(foto’s Edwin De Borggraeve op 14 juni 2012)

In een kader van groen achterin het kerkhof te Lozer bevindt zich het memoriaal met grafkelder van de adellijke familie della Faille d’Huysse. Het werd opgetrokken in 1872 door baron Adolphe della Faille d’Huysse (1798-1873). In ruil moest tot in de eeuwigheid een gezongen mis doorgaan in de kerk. Nazicht in Kerk&Leven leerde Hultheim dat dit niet meer het geval is. Boven de deur het wapenschild van de familie; een banderol met de lijfspreuk "(nec) Fallere nec Falli (“Noch bedriegen, noch bedrogen worden”)". Binnen te zien: een piëtabeeld vóór een prachtig roosvenster in gebrandschilderd glas. De zijwanden zijn bekleed met witmarmeren obiits (grafplaten) van overleden familieleden. Het grafmonument werd gerenoveerd in de winter van 2020-2021.

Familiegraf della faye grafkelder

De toegang tot de grafkelder bij het memoriaal della Faille d’Huysse tijdens de renovatie (foto Edwin De Borggraeve op 19 mei 2021).

 

Zie:
  • DEVOS Patrick, Lozer, een (on)bekend gehucht, een echt dorp. Kleine historische schets van site, parochie, kerk, pastorie en kerkhof, Jaarboek 2009, p. 178-215.
  • DE BORGGRAEVE Edwin, Schets van een 19de eeuwse plattelandsaristocraat: Adolphe della Faille d’Huysse (1798-1873), jaarboek Hultheim 2013, p.90-109.
  • DE BORGGRAEVE Edwin, Wat zou Lozer geweest zijn zonder Baron Adolphe?, Kruishoutemse Kronieken, 2019, p.74-75.
  • DE BORGGRAEVE Edwin, Adolphe, Benedict en Barbet, Kruishoutemse Kronieken, 2019, p.23-24.
  • DE BORGGRAEVE Edwin, De Zaak Namen, Kruishoutemse Kronieken, 2019, p.81-82.

Opening-erfgoedhaltes-2023.png

Een zomerse namiddag te Huise. De opening van de Kruisemse erfgoedhaltes met v.l.n.r. André Leyten, Chris Van der Meeren, Lieve De Buck (Heemkundige Kring Bouveloo Wortegem), gemeenteraadslid van Lierde Jan Martens, Frans Vandenhende (Heemkundige Kring Bouveloo Wortegem), Robrecht Bothuyne, Lien Urmel (coördinator EVA), Hans Van Hoecke en Gerrit De Paepe (foto met toelating van Paul Darragas).

Op zaterdag 8 juli werden 28 erfgoedhaltes boven de heemkundige doopvont gehouden. Erfgoedhaltes zijn markeerpunten in het Kruisemse landschap die een venster bieden op het vaak onbekende, maar dierbare verleden van onze gemeente: kerken, kastelen, pleinen, huizen, hoeves, bomen, allemaal ooit geplant, neergepoot, opgetrokken of geconstrueerd door onze voorouders en die nu nog in ons straatbeeld aanwezig zijn. Op borden en palen vinden jullie telkens een korte situering. Via de QR-code komen jullie op de website van de gemeente terecht, waar een meer omstandige uitleg te vinden is over het historische object/gebouw in kwestie.

De realisatie van dit project is het gevolg van een samenwerking tussen Erfgoed Vlaamse Ardennen (EVA) en de gemeente Kruisem, hierin vertegenwoordigd door enerzijds schepen Gerrit De Paepe, bevoegd voor o.a. cultuur, en anderzijds de Erfgoedraad, waarin o.a. participeerden André Leyten (die zijn strepen ook verdiende met de Kazuifelstentoonstelling), Chris Van der Meeren en Edwin De Borggraeve (namens Hultheim). Maar ere aan wie ere toekomt; de beziel(en)de ‘duwer’ van dit project was gemeentelijk functionaris Hans Van Hoecke.

Dokter-Frans-Joseph-Theodoor-Van-der-Donckt.png

 

Frans Joseph Theodoor Van der Donckt (1795-1878) was een Oudenaardse dokter die door zijn praktijk en huwelijk in Cruyshautem belandde. Hij werd burgemeester en volksvertegenwoordiger. Frans Joseph was een bekwaam bestuurder, die het uitzicht van de gemeente drastisch veranderde. Hij stierf 145 jaar geleden: “STERFGEVAL - De achtbare heer Vanderdonckt, vertegenwoordiger van ’t arrondissement Audenaerde, en ouderdomsdeken der Volkskamer, is Dynsdag te Cruyshautem, in eenen gevorderden ouderdom, godvruchtiglyk overleden. De eerzame overledene heeft het arrondissement Audenaerde meer dan 1/4 eeuw in de Kamer vertegenwoordigd; zes maenden geleden vierde hy zynen jubilé van 25 jaren Volksvertegenwoordiger. De plechtige begravenis heeft, vrydag om 3 uren, te Cruyshautem plaets gehad. R.I.P.” (De Denderbode - 22 september 1878).

In het jaarboek 2023 verschijnt een artikel over deze dokter én politieker, die niet alleen mensenlevens redde, maar Cruyshautem naar de maatstaven van toen ook moderniseerde.